روش درست کردن جدول تناوبی به اندازه 2 متر مربع در آزمایشگاه

برای مشاهده جدول تناوبی و روش درست کردن آن روی ادامه مطلب کلیک نمایید.

تدریس در آزمایشگاه

موضوع: تدریس  در آزمایشگاه

هر معلم باید برای  تدریس در کلاس درس از بین روش های تدریس مشخص شده مناسب ترین روشها که در یادگیری دانش آموزان تاثیر بسزایی دارد را انتخاب نماید.

اینجانب نیز با توجه به ضعیف بودن دانش‌آموزان منطقه در درس علوم که از دروس اصلی و مهم این دوره محسوب می شود تقریبا برای درس خود از همه روش های تدریس استفاده کرده ام اما متاسفانه این روش های قدیمی برای تدریس این درس برای همه دانش‌آموزان  مناسب نبوده اند و دانش آموزانی که از نظر یادگیری در ردیف دانش آموزان ضعیف قرار می گیرند و قدرت یادگیری و فهم آنها ضعیف تر از بقیه است هیچ تاثیری ندارد، و با مصاحبه های حضوری اینجانب با این گروه از دانش آموزان اعلام داشتند که هر چه می خوانند یاد نمی گیرند، به همین خاطر به فکر افتادم که روش تدریس شاید مشکلی نداشته باشد بلکه مشکل از مکان تدریس باشد، طی مشورتی با مدیر مدرسه آزمایشگاه مدرسه را مرتب کردیم.

تقریبا در 80 درصد از مدارس سطح شهرستان مکانی به نام آزمایشگاه وجود دارد که دبیران علوم و حرفه هر از گاهی بعد از چندین جلسه تدریس سری به آنجا می زنند و طی یک جلسه دانش آموزان را به آزمایشگاه برده و آزمایشات گذشته را برای آنها انجام می دهد .

آزمایشگاه مکانی است که دانش آموزان آنجا را دوست دارند، چون متنوع است. طرحی که هم اکنون به شما پیشنهاد می شود‌ به این شکل است که:

دبیر علوم از اول سال تحصیلی همه دانش‌آموزان را گروه بندی کرده و در ساعت تدریس به جای کلاس درس به آزمایشگاه برده و در همان مکان تدریس می کند، زیرا درس علوم درسی تئوری نیست، تمامی صفحات و قسمت های آن مملو از آزمایشات گوناگون است که اگر تدریس با آزمایش همراه باشد یادگیری دانش‌آموزان را صددرصد می کند، زیرا دانش آموزان علاوه بر اینکه به تدریس معلم گوش می دهند به صورت عملی و با چشمان خود در همان لحظه همه آنها را می بیند و خود با اعضای گروهش نیز می توانند آن را انجام دهند.

طی پرس و جوها در اکثر مدارس دبیران 5 یا 6 جلسه تدریس می کنند و بعد از مدتی یک جلسه به آزمایشگاه رفته و آزمایشات مختلف و با موضوعات متفاوت بصورت یکجا انجام می دهد. دانش آموزان در همان یک جلسه با چندین موضوع که یک ماه قبل تدریس شده اند آشنا می شوند، پس آن دانش آموز به خاطر نمی آورد که یک ماه قبل چه تدریس شده و تاثیری در یادگیری او ندارد. اما با این طرح معلم تدریس می کند و در همان زمان آزمایش لازم را انجام می دهد و اجازه می دهد دانش آموزان در گروه های چند نفره خودشان همان آزمایش را دوباره انجام دهند. لازم به ذکر است که این طرح فقط در مدارسی قابلیت اجرایی دارد که مکانی به نام آزمایشگاه داشته باشند.

مزایای این طرح:

1- دانش آموزان از دوره راهنمایی با مکان آزمایشگاه به خوبی آشنا می شوند.

2- با راهنمایی معلم خود با خطرات مواد شیمیایی آشنا می شوند.

3- انواع مواد شیمیایی و لوازم آزمایشگاهی از قبیل لوله آزمایش، بشر،ارلن و ... را میتواند شناسایی کند.

4- یادگیری او صددرصد است.زیرا یادگیری محلی به وقوع می‌پیوندد که علاقه وجود داشته باشد ودانش آموزان به آزمایشگاه علاقمند هستند.

5- حس کنجکاوی دانش آموز زیاد شده و آنها را خلاق می کند.

6- با سوالاتی که دانش آموزاز مواد و وسایل داخل ازمایشگاه  از  معلم خود می پرسد زمینه را برای ورود به مقاطع بالاتر فراهم می کند.

معایب این طرح:

1- این طرح فقط در مدارسی قابلیت اجرایی دارند که مکانی به عنوان آزمایشگاه داشته باشند.

2- فقط برای دروس علوم تجربی و حرفه و فن قابلیت اجرایی دارند.

3- خطرات احتمالی دارد که با صحبت در مورد آنها با دانش آموزان رفع می شود.

توجه:

این طرح باید با ضمیمه ابزارشناسی لوازم آزمایشگاهی در اختیار دبیران علوم تجربی قرار بگیرد و دبیر، جزوه ابزار شناسی را کپی کرده و در اختیار دانش آموزان قرار دهد. 

نمونه گزارش کار آزمایشگاه یک معلم یا دانش آموز

نام و نام خانوادگی:               شماره آزمایش:     پایه تحصیلی: سوّم راهنمایی درس علوم تجربی بخش: شیمی       نام آموزشگاه:            تاریخ انجام آزمایش:  /   /۱۳۹۰       محل انجام آزمایش:

نام آزمایش: شناسایی اسیدها و بازها به کمک شناساگرها (کاغذ تورنسل آبی و قرمز)

هدف از انجام آزمایش: شناسایی اسیدها و بازها به کمک شناساگرها

وسایل و مواد لازم:                                            مقدار/تعداد ۱-اسید هیدروکلریک (یا هر اسید دیگر)                 حدودا ۱ سی سی   2- سدیم هیدروکسید (یا هر باز محلول دیگری)     حدودا ۱ سی سی    3- کاغذ تورنسل آبی                                       یک برگ  4- کاغذ تورنسل قرمز                                      یک برگ  5- شیشه ساعت                                               2 عدد

شرح آزمایش:  ابتدا مقداری اسید هیدریک (یا هرنوع اسید مایع دیگر) و مقداری سدیم هیدروکسید (به‌عنوان باز) را در شیشه‌های ساعت به‌طور مجزا می‌ریزیم (حدود چند سی‌سی) سپس تکه کاغذ تورنسل قرمز را از بسته جدا کرده و یکی را در محلول اسید فرو می‌کنیم و تکه دیگر کاغذ تورنسل قرمز را  نیز در محلول باز (سدیم هیدروکسید) فرو می‌بریم. چه تغییری مشاهده کردید؟ جواب: کاغذ تورنسل قرمز در محیط اسیدی ................................. بدون تغییر رنگ              کاغذ تورنسل قرمز در محیط بازی.................................. به رنگ آبی تغییر می‌دهد. حال 2 تکه کاغذ تورنسل آبی را  از بسته جدا کرده و همانند حالت قبل یکی را در شیشه ساعت محتوی اسید و دیگری را در شیشه ساعت محتوی باز فرو می‌بریم، چه تغییری مشاهده کردید؟ جواب: کاغذ تورنسل آبی در محیط اسیدی .....................................به رنگ قرمز تغییر رنگ می‌دهد             کاغذ تورنسل آبی در محیط بازی .....................................بدون تغییر رنگ

نتیجه‌گیری:   برای شناسایی اسید از کاغذ تورنسل آبی و برای شناسایی باز از کاغد تورنسل قرمز استفاده می‌کنیم زیرا تغییر رنگ می‌دهند.

استفاده از مطلب با ذکر منبع بلامانع است.

نکات ایمنی که در آزمایشگاه و کارگاه باید رعایت شوند به شرح ذیل م

۱- رعایت انضباط در آزمایشگاه و کارگاه مهمترین عامل یادگیری است.     
2- از شوخی کردن بپرهیزید؛ زیرا آزمایشگاه و کارگاه مکانی است که باید در آنجا بطور جدّی با مسائل روبرو شد.     
3- هیچ وقت در آزمایشگاه و کارگاه عجله نکنید. 
4- هیچ موقع مواد آزمایشگاهی را برای شناسایی بو یا مزّه نکنید.     
5-  ظروف مواد شیمیایی که فاقد برچسب و نام هستند را برای آزمایش استفاده نکنید.
6-  وسایل و موادّی که از آنها برای انجام آزمایش استفاده می­کنید باید دارای تاریخ انقضاء و سالم باشد، تا هم نتیجه­ی آزمایش موفّقیّت آمیز باشد و هم از بروز خطرات احتمالی جلوگیری کرده باشید.

7- دانش آموزان نباید به هیچ گونه مواد و وسایلی دست، بزنند مگر اینکه قبلاً از دبیر مربوطه اجازه گرفته باشند.           
8-  قبل از استفاده از وسایل برقی از سالم بودن آنها اطمینان حاصل نمایید.   
9- هنگامی که منبع تغذیه، میکروسکوپ  و ... را لازم دارید قبل از اتصال به برق دقّت کنید روشن نباشد.         
10- جعبه­ی کمک­های اولیّه را چک کرده و اطمینان حاصل کنید که وسایل ایمنی و بهداشتی که باید در آن قرار داشته باشد، موجود باشد.    
11- محیط کف آزمایشگاه، کارگاه و میز آزمایش حتماً باید از پوشش سنگی یا کاشی باشد.(در بعضی مدارس مشاهده شده است که روی میز آزمایش را با سفره ، روزنامه دیواری و یا مجله پوشانه اند.این کار احتمال آتش سوزی داشته و
خطرناک است.)
12- برای گرم کردن مواد حتماً از ظروف شیشه­ای استاندارد و پیرکس استفاده نمایید. (ظروف پیرکس در برابر حرارت نشکن هستند.) 
13- هیچ وقت هنگام گرم کردن مواد با لوله آزمایش دهانه­ی آن را به طرف خود و دیگران قرار ندهید.           
14- هیچ وقت در رقیق کردن اسیدهای غلیظ و یا سایر موارد آب را روی اسید نریزید، بلکه اسید را به آرامی روی آب بریزید تا آزمایش با موفّقیّت انجام شود.     
15- برای برداشتن محلول های مختلف از مکش دهانی استفاده نشود، بلکه از پی­پت یا قطره چکان استفاده کنید.          
16- در محیط­های گازی تنفس نکنید؛ زیرا بسیار خطرناک است.    
17- علامت­های هشدار دهنده روی قوطی­های حاوی مواد شیمیایی را با دقّت بخوانید و آنها را با احتیاط حمل نمایید.    
18- دقّت کنید مواد شیمیایی را که در قفسه­های ویژه طبقه بندی می­کنید طوری باشد که منجر به انجام واکنش نشود. مثلاً هیچ وقت اسیدها و بازها را کنار هم نگذارید، یعنی اسیدها را در یک قفسه و بازها را در قفسه­ی دیگر قرار دهید. 
19- از وسایل حفاظتی مانند عینک محافظ،دستکش، لباس ایمنی و ... استفاده کنید.  
20- وسایل و ابزارهایی را که استفاده کرده­اید، تمیز شستشو داده و سر جای خود قرار دهید.  
21- هیچ وقت با شنیده­های دیگران اقدام به انجام آزمایش­ها و فعّالیّت­های غیر مجاز نکنید.     
22- چنانچه در یک یا چند مورد مشکوک هستید حتماً سوال کنید؛ زیرا از قدیم گفته­اند:پرسیدن عیب نیست.   
23- در آزمایشگاه و کارگاه شیر آب باید موجود باشد تا در صورت نیاز استفاده شود.          
24- چنانچه دماسنجی شکست از جمع آوری جیوه و شکسته­های دماسنج جدا خودداری کنید؛ زیرا جیوه جذب پوست شده و احتمال سرطان وجود دارد. برای جمع آوری جیوه می­توانید از چوب کبریت یا قاشقک چوبی استفاده کنید.   
25- برای جابجایی مواد شیمیایی هیچ وقت از دست استفاده نکنید، بلکه از قاشقک (اسپاتول) استفاده نمایید.    
26- معلّمان و دانش آموزان عزیز! بعد از انجام آزمایش دست­های خود را با آب و صابون بشویید.